Türk kadını ekonomik özgürlüğünü kaybediyor: TÜİK öyle bir işsiz sayısı açıkladı ki

TÜİK, 2025 yılının birinci ayında işsizlik oranının bir evvelki aya nazaran 0,1 puan azalarak yüzde 8,4’e gerilediğini açıkladı. Bayanların işsizlik oranı erkeklerin iki katına yaklaşırken, genç işsizliği düştü.

İşsizlik oranındaki cinsiyet uçurumu dikkat çekerken erkeklerde işsizlik oranı yüzde 6,5 olarak ölçülürken, bayanlarda bu oran yüzde 12,1’e ulaştı.

TÜİK O DENLİ BİR İŞSİZ SAYISI AÇIKLADI Kİ

Kadın işsizlik oranı, mesle­ki ve teknik lise mezunu bayanlarda yüzde 17.8’e, üniversite mezunu bayanlarda yüzde 14’e çıkarken; bayan işsizle­rin toplam sayısı 1.5 milyona yak­laşırken ve “çalışabilir durumday­ken çeşitli nedenlerle işgücünden ayrılan bayan sayısı” artarken, ka­dına “ayrımcılık yapıp” çalışma hayatına çekebilecek çalışmalar hızlandı.

8 Mart Dünya Bayanlar Günü yaklaşırken, istihdam ve işgücü­ne iştirak oranı olarak OECD ülke ortalamalarının gerisinde kalan bayanları, çalışma hayatına çeke­cek 3 Kanun Teklifi komisyonlar­da görüşülmeye başladı.

TÜRK BAYANI EKONOMİK ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KAYBEDİYOR

TBMM Başkanvekili ve CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca tarafından verilen ve ko­misyonda görüşülmeye başlanan Kanun Teklifi ile ortaklarının ta­mamını bayanların oluşturduğu kooperatiflerin kurumlar vergisin­den muaf tutulmaları hedefleniyor.

CHP Gaziantep Millet­vekili Melih Meriç tarafından ve­rilen ve kurulda görüşülmeye başlanan Kanun teklifi ile bayan memurlara tanınan analık müsaadesi sü­resinin on altı haftadan yirmi dört haftaya çıkarılması, ayrıyeten süt iz­ni müddetlerinin artırılması amaç­lanıyor.

TBMM Divan Katip Üyesi ve CHP Giresun Milletvekili Elvan Işık Gezmiş tarafından verilen ve komitede görüşülmeye başlanan Kanun Teklifi ise bayanların do­ğumdan evvel yahut doğum sırasın­da sigortalı olup olmadığına bakıl­maksızın doğum borçlanmasından yararlandırılmasını öngörüyor.

Yine cin­siyetler ortası fiyat ve kar far­kı değerlendirmelerine nazaran tüm eğitim seviyesinde erkekler lehine bir fark oluşmuştur. TÜİK verile­ri açısından, bayanların işgücü ve istihdama iştirak oranlan dışın­da, bayan teşebbüsçüler ve yönetici­ler hakkında rastgele bir bilgi ve çalışmaya rastlanmamıştır. Tür­kiye’deki toplam teşebbüsçü, vergi mükellefi, işletmeci bayan sayısı­na dair ayrıntılı ve sağlıklı bir veri­ye de ulaşılamamıştır.” .” diye, bilgi açığına da dikkat çekildi.

VERGİ MUAFİYETİ TEKLİFİ

Kurumsal şirketlerin vergi öde­meme alışkanlıklarına da dikkat çekilen münasebette şunlara yer verildi:

“Vergi matrah­ları incelendiğinde, vergi ödeme­dikleri kamuoyunda tartışılmak­tadır. Ekonomik krizin tesirlerinin günden güne arttığı, krizin yeri­ni buhrana bıraktığı bir ekono­mide, büyük mükellef olması ge­reken ve kamuoyunun yakından tanıdığı birçok kurumsal şirketin vergi levhalarındaki “matrahsız” ibaresi dikkatleri çekmiş. Hazine ve Maliye Bakanlığı 2 bin büyük mükellefin toplam yüzde 27’sin­de vergi ve incelemelerin devam ettiğini duyurmuştu. Kadınların eğitim durumu, istihdam ve işgü­cüne iştirak oranına dayalı emek göstergeleri dışında, işletme ve üretim faaliyetlerinde de ortak ko­numunda olabilmesi için kanun teklifimizle ortaklarının tamamı­nı kadınların oluşturduğu koope­ratif vergisinden muaf tutulması amaçlanmaktadır.”

“GENÇ İŞGÜCÜ KAYBOLUYOR”

Analık ve süt müsaadelerinin uzatıl­ması ile ilgili Kanun Teklifi’nin münasebetinde ise şunlar belirtildi:

“Türkiye İsta­tistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran ülkemizde doğurganlık ora­nı süratle gerilemekte, ülke nüfusu­muz giderek yaşlanmaktadır. Bu durum daima göç alan ülkemiz­de demografik yapımızın bozul­masından güvenliğe, iktisattan toplumsal güvenlik yapımızın bozul­masına kadar pek çok sorunu be­raberinde getirmektedir. Ayrıyeten içinde bulunduğumuz dijital çağ­da genç nüfus avantajımızı kaybe­derek teknolojik buluşların geri­sinde kalmamıza neden olmakta­dır.”

Bakıcı çalıştıracak ekonomik gücü olmayan bayan memurla­rın doğum yapmaktan kaçındığı­na dikkat çekilen münasebette, şunlar söylendi:

“Bu manada çalışan bayan memurla­rımızı doğurganlığa teşvik etmek ve gebelik periyodu ile doğum son­rası ortaya çıkan zorlukları orta­dan kaldırmak için kanunların günümüz koşullarına nazaran güncel­lenmesi elzemdir. Ayrıyeten sağlık­lı jenerasyonlar yetiştirilmesinde anne sütünün kıymeti de yasal düzen­lemelerde yer almalıdır.

Süt müsaadesinin biçimi ise, bayan memurların doğum­dan evvel sekiz ve doğumdan son­ra sekiz hafta olan toplam on al­tı haftalık analık müsaadesinin, doğum­dan evvel on iki, doğumdan sonra on iki hafta olmak üzere toplam 24 haftaya yükseltilmesi, ayrıyeten bayan memurların çocuğunu em­zirmesi için doğum sonrası ana­lık müsaade müddetinin bitim tarihinden itibaren birinci altı ayda günde üç saat olan süt müsaadesinin dört saate, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat olan süt müsaadesinin ise iki saate yükselti­lerek doğurganlığı teşvik etmek amaçlanmıştır Teklif ile kadınla­rın doğumdan evvel yahut doğum sırasında sigortalı olup olmadığı­na bakılmaksızın doğum borçlan­masından yararlandırılması ön­görülmektedir.”

“KADINLAR, EKONOMİK HAYATA ‘GÜÇLÜ’ KATILACAK”

Kadınların doğumdan evvel ve­ya doğum sırasında sigortalı olup olmadığına bakılmaksızın doğum borçlanmasından yararlandırıl­masını öngören Kanun Teklifi’nin münasebetinde ise bayanların, çalış­ma müddetlerine çocuklarına bakım verdikleri ve mesken işlerini üstlendik­leri mühletlerin yansıtılabilmesinin muhtaçlık olduğuna; sigorta başlan­gıç tarihine bakılmaksızın doğum müddetlerini borçlanabilmesi ve ge­nel olarak bayanların toplumsal güven­lik sistemindeki haklarının gelişti­rilmesinin acil bir gereksinim olduğu­na; ve bu düzenlemeler, bayanların ekonomik ve sosyal hayatta daha güçlü bir formda yer almasına kat­kıda bulunacağına vurgu yapıldı.

ÜCRET, PRİM DAYANAĞI 32 BİN 500 LİRAYA ÇIKTI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, önceki gün, Bayan İstihdamı İçin Müspet Ayrımcılık Projesi kapsamında bayan çalışanların istihdam edilmesi için sağlanan fiyat, prim ve vergi dayanağını 25 bin liradan 32 bin 500 liraya; çalışan annelerin kayıtlı istihdamda kalması için uygulanan çocuk bakım takviyesinin ise 3 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltileceğini açıkladı.

KADIN ERKEK İSTİHDAM MAKASI AÇILIYOR

Kadın kooperatiflerinden ku­rumlar vergisi alınmamasına yö­nelik teklifin münasebetinde, “Ül­kemizde işgücü piyasalarında bayanların güçlenmesi ve işgücü­ne iştirak oranlanın arttırılması hedefiyle olumlu ayrımcılık kapsa­mında yapılan çalışmalar göster­mektedir ki, bayanların işgücüne iştirak oranlarında artış görün­mekte ise de kadın-erkek istih­dam ve işgücüne iştirak oranları ortasındaki büyük farklar süregel­mektedir.” Denildi.

Gerekçede, “Hanehalkı İşgü­cü Araştırması sonuçlarına gö­re ise, bayanların istihdam ora­nının erkeklerin yarısından da­ha az olduğu tespiti yapılmış, en yüksek istihdam oranının yüzde 54.1 ile Tekirdağ, Kırklareli, Edi­me bölgesinde, en düşük istih­damın ise yüzde 18.2 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde olduğu tabir edilmiştir.