Yurt dışında milyarlar vererek konut alanları “Okupa” (Evsizler tarafından konutun işgal edilmesi) korkusu sardı.
Türkiye’den bir çok varlıklı kişi ve ünlü isimler İspanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerinde aldıkları konutları kaybetme riski ile karşı karşıya. Avrupa’da evsizler, muhakkak bir mühlet boş kalan daireleri işgal ederek buralara yerleşebiliyor. Bu durum gerçekleştiğinde konutu geri almak önemli sıkıntı. Maddelere nazaran polis igale müdahale edemiyor. Okupaları konuttan çıkarmak ise maliyetli hem de vakit alıyor.
Patronlar Dünyası’nın haberine nazaran son bir yılda yurt dışına gayrimenkul için Türkiye’den aktarılan para 2,5 milyar doları geçti.
Türklerin Avrupa’da en fazla konut aldıkları ülkelerin başında İspanya yer alırken İtalya, ABD, Portekiz, Yunanistan ve Dubai en çok konut alınan öteki ülkeler ortasında yer alıyor. Fakat yüksek maliyetlerle alınan bu gayrimenkullerin hem getirisi sonlu hem yüksek sigorta, emlakçı komiteleri, aidatlar ve bakım fiyatları ödenmesi gerekiyor. Olası tüzel sorunlar de eforu.
48 SAAT MÜSAADESİZ İŞGAL EDİNCE POLİS BİR ŞEY YAPAMIYOR
Tüm bunların yanında bir de “Okupalar” var.
1984 yılında İspanya’da başlatılan ve Avrupa’ya yayılan “Okupa” akımı, boş olan konutların işgalciler tarafından ele geçirilmesi manasına geliyor. Maddelere nazaran işgalciler boş bir meskeni 48 saat müsaadesiz işgal ettiğinde polisin direkt müdahalesi mümkün değil. Konutu geri almak için tahliye davası açmak gerekiyor ve bu süreç 6 ay ile 2 yıla kadar sürebiliyor.
EZGİ MOLA’NIN MESKENİ DE İŞGAL EDİLDİ
Yasaların işgalcileri koruduğu İspanya’da bilhassa Katalunya ve Costa Blanca üzere bölgelerde konutu olup “Okupa” (squatter) mağduru olan Türk vatandaşlarının sayısı da hayli fazla.
Son olarak Sanatçı Ezgi Mola’nın İspanya’da aldığı ve oturmadığı konutunun Okupalar tarafından işgal edildiği tez edildi. Türklerin sahip olduğu Alicante, Barcelona, Malaga üzere bölgelerdeki yazlık konutlar, sahipleri uzun müddet gitmediğinde Okupalar tarafından işgal edilebiliyor. Ayrıyeten, işgalciler “elektrik-su faturası ödeyerek” yasal hak argüman edebiliyor. İşgalcileri meskenden çıkarmak için ise avukat ve mahkeme masrafları 5.000-15.000 euroya kadar çıkabiliyor.
HANGİ ÜLKELER RİSK ALTINDA?
-İspanya: En çok bilinen Okupa sorunu burada. Bir mülk 2 günden fazla işgal edilirse, polis direkt müdahale edemiyor. Barcelona, Madrid, Valencia üzere kentlerde bilhassa turistik bölgelerde sık yaşanıyor.
-İtalya: Bilhassa Roma ve Milano’da terk edilmiş binalar işgal ediliyor. “Occupazioni abusive” ismi verilen bu durum, kiralık konut kasveti sebebiyle artıyor.
-Hollanda: Amsterdam’da boş duran binalar toplumsal aktivistler tarafından işgal edilebiliyor. “Kraken” ismi verilen bu hareket, 2010’a kadar yasaldı, artık yasak fakat fiilen devam ediyor.
-ABD: Bilhassa Detroit, Los Angeles ve New York’ta terk edilmiş konutlar işgal ediliyor. Kimi eyaletlerde bir mülkü uzun mühlet (7-20 yıl) işgal edenler yasal sahip olabiliyor.
-İngiltere: Londra’da lüks meskenler bile gayede. “Squatter’s rights” denen yasal boşluklar sebebiyle tahliye süreci güç.
-Fransa: Paris’te toplumsal konut kahrı yüzünden işgaller yaygın. “Squat” olaylarına karşı polis müdahalesi var, lakin süreç yavaş.
-Portekiz: Lizbon’da turizm patlaması sonrası boş konutlar Okupaların amacında. Hükûmet, işgalcileri toplumsal konuta yönlendirme siyaseti izliyor.
İŞGALDEN NASIL KORUNULUR?
-Boş konutlarda alarm ve güvenlik kamerası sistemi kurmak.
-Komşularla iş birliği yaparak kuşkulu durumları bildirmek.
-Evi sigortalatmak (Okupa riskine karşı özel sigorta poliçeleri var).
-Düzenli denetim yahut emanetçi bırakmak.
