Bu birinci sefer oluyor. Bakmayın “komedyenden devlet başkanı mı olur?” denilerek çokca dalga geçilmesine, 2019’dan beri misyonda olan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodomir Zelenskiy ülkenin en kudretli adamı. Parlamentoda mutlak çoğunluğa sahip, hükümet üzerinde tesirli. Rusya’yla yaşanan savaşta sergilediği tavırdan dolayı de hatırı sayılır bir saygınlığı var.
Ama bu özellikleri savaşın başlamasının üzerinden üç buçuk yıl geçtikten sonra birinci kere halk tarafından proteso edilmesine mahzur olamadı. Dün (Salı) Kiev, Dnipro, Odesa ile Lviv kentlerinde toplanan binlerce genç, Zelenskiy hükümetinin yolsuzlukla uğraş kurumlarının özerkliğini etkileyen yasal önlemlerini sokaklarda kınadı.
Mesele şu; İçişleri Bakanlığı’na bağlı Güvenklik Servisi casusları Ulusal Yolsuzlukla Gayret Ofisi ile Yolsuzlukla Gayret Savcılığı’na baskın düzenledi. Bu hem Büro’nun hem de savcılığın özerkliğini yok etme teşebbüsünün birinci basamağı. Yeni bir durum sayılmaz aslında zira Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ile hükümeti yolsuzlukla savaşan kurumların bağımsızlığını yok etmeye yönelik adımlar atıyor uzun vakittir.
En sonunda Zelenskiy’in Halkın Hizmetkarları Partisi, Yolsuzlukla Çaba Ofisi ile Yolsuzlukla Gayret Savcılığı’nın bağımsızlığının ortadan kalkması manasına gelen 12414 sayılı maddeyi onayladı. Yasa uyarınca bu kurumlar Başsavcılığın yetki alanında olacaklar.
İşte kızgınlık buna. O denli bir öfke dalgası yarattı ki yasanın kabulü, binlerce insan sokaklara doluştu. Yolsuzlukla Uğraş Savcılığı’na dayanak sloganları atan protestocular Zelenskiy’in maddeyi geri çevirmesini istiyorlardı. Kiev gazetelerinde Zelenskiy’nin “Ukrayna demokrasisine bir imza uzakta” olduğu yazılıyordu.
Savaş nedeniyle ülkede tüm şovlar aslında yasak. Ancak problem yolsuzlukla uğraş olunca kimse yasağı dinlememiş anlaşılan. Kalabalıklar hükümetin de gözünü korkutmuş olmalı ki protestoculara dokunulmadı, göstericilerin yanında, yöresinde polis konuşlandırılmadı.
Önceleri protestoların amacında ülkenin sevilmeyen politikacılarından Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak vardı. Lakin maddeyi imzalamasından sonra öfkeler Zelenskiy’e yöneldi. Aleyhine sloganların atıldığı şovlar öylesine şiddetliydi ki Zelenskiy her gece toplumsal medyada paylaştığı günün mevzularına değindiği görüntü iletisini reaksiyonlardan çekinerek bu defa paylaşmadı.
Bakın; savaşın sürdüğü, kalıcı ateşkes ya da daima barışın şimdi ufukta görünmediği şartlarda Ukrayna halkı yolsuzlukla çabadan vazgeçmek manasına gelen değişikilikler için sokağa dökülüyor. Anlaşılan o ki yolsuzlukla çaba savaştan daha kıymetli ya da onun kadar kıymetli halk için.
Bu ortada Ukrayna ordusu Donetsk bölgesindeki Pokrovsk kentine birinci defa girdiğini duyurdu. Göstericiler haberi aldıklarında hükümet/Zelenskiy zıddı sloganları orduya övgü tezahüratlarıyla birlikte attılar. Savaş da yolsuzlukla gayrette birbirinden daha az değerli değildi onlar için.
Sonuçta Zelenskiy güç durumda. Birinci sefer bu çapta bir itirazla karşılaşıyor ülkesinde. Neler olacağını göreceğiz nasılsa.
Dikkatimi çeken nedir biliyor musunuz? Hükümet maddeyi savunmak için savaş şartlarını mazeret edebilirdi, etmedi. Halk da “önemli olan savaştır, yolsuzluklarla sonra uğraşırız” demedi.
Ukrayna’ya bakan, nereden baktığına bağlı olarak, karşı çıkacağı ya da savunacağı çok şey görebilir.
Ama nereden bakılırsa bakılsın görünen tek gerçek şudur: Ahlak ertelenebilir bir tavır değildir.
