Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 8 Mart 2022 yılında sarf ettiği “Açık konuşuyorum; varsın gidiyorlarsa gitsinler, bizler de üniversiteleri yeni bitiren hekimlerimizi istihdam ederiz.” kelamlarının akabinde geçen 3 yılda toplamda 8 bin 402 tabibin yurtdışına gitmek için düzgün hal dokümanına başvurduğu ortaya çıktı.
Hekim göçlerine ait açıklamalarda bulunan ve mesleğin değersizleştirilmesinin doktor göçünü artırdığına işaret eden TTB Merkez Kurul Üyesi Nilüfer Ustael, “Hasta ve doktor karşı karşıya getiriliyor, bu da şiddeti doğuruyor. Bu sistemden ne tabip ne de hasta memnun” tabirlerini kaydetti.
Türkiye’de doktorların beyin göçü 2020 yılından bu yana artmaya devam ediyor. Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) açıkladığı bilgilere nazaran, 2020 yılında 931, 2021 yılında bin 405, 2022 yılında 2 bin 685, 2023 yılında 3 bin 25, 2024 yılında ise 2 bin 692 doktor yurt dışına çıkmak maksadıyla İyi Hal Belgesi almak için müracaatta bulundu.
TTB Merkez Kurul Üyesi Nilüfer Ustael, doktor göçüne ait gerçekleştirdiği açıklamada, geçen seneye kıyasla 2024’te Düzgün Hal Dokümanı alan tabip sayısında yaşanan düşüşün tabiplerin yurt dışına gitmekten vazgeçtiği manasına gelmediğini tabir ederek bu durumun Avrupa ülkelerindeki vize uygulamasından kaynaklandığını söz etti. Türkiye’deki şartların herkes için zor olduğunu fakat tıp fakültesi okuyan öğrenciler ve doktorların ek bir zorluk yaşadığına dikkat çeken Ustael, tıp fakültesi öğrencilerinin de yurt dışına gitmek için Almanca lisan kursuna ağır ilgi gösterdiğini vurguladı.
“HEKİMLERİN ÜZERİNDE ÖNEMLİ BİR BASKI VAR”
Ustael, gerçekleştirdiği açıklamada, tabiplerin üzerinde önemli bir baskı olduğunu tabir ederek “Hasta, hoca, akran mobbingi, mesleğin değersizleşmesiyle birlikte kendini kıymetsiz hissetme, meslekten ve ülkeden uzaklaşma muhtaçlığı doğuruyor. Bunun dışında tıp fakültesi bittiğinde mecbur hizmetimiz var, o şartlar eskisi üzere değil gitgide zorlaşıyor. Bu ülkede evvelden uygulanan hukuk ve özlük hakları gitgide kaybediliyor.” tabirlerini kullandı.
Mecburi hizmet sırasındaki süreksiz vazifelerin, erkek doktorlar için 2 gün öncesinden bildirilip uygulanan hudut dışı vazifelerin, tabiplerin mecbur hizmete gitmemek ya da istifa etmek tarafında hareket etmelerine yol açtığını kaydeden Ustael, “Bu da hekimlik üzerinde önemli bir baskı. Bir de TUS üzere dünyanın en ağır imtihanlarından biri var lakin bu imtihanın da kendine nazaran bir standart çizgisi yok. Takımlar bazen iki kat artıyor bazen de iki kat azalıyor. Tıpkı halde bir kliniğin bir periyot 20 asistanı oluyor, bir sonraki periyot 10 asistanı oluyor.” telaffuzunda bulundu.
Ustael, açıklamasında, “Asistan doktor kamu hizmeti veren bir doktordur, 5 dakikada bir muayene baskısı, maaşların yetersizliği, toplumsal hayatta yoksulluk nedeniyle üstlerindeki baskı, uzun çalışma mühletleri, bunların hepsi tabiplerin üzerinde önemli baskı yaratıyor.” sözlerini kaydetti.
“HEKİM GÖÇÜ ÇOK FAZLA”
Baskılar nedeniyle tabiplerin Türkiye’de kalmak istemediğine işaret eden Nilüfer Ustael, yurt dışında tabiplerin kendilerini pahalı hissettikleri bir hayat yaşadığını ve maddi bir telaş gütmediklerini söz etti ve “Gidemeyen arkadaşlar için de çok fazla depresyon bulgular, toplumsal hayattan izolasyon ve özkıyıma kadar giden durumları hiç yaşamadığımız kadar yaşıyoruz. Özkıyımı çok fazla konuşmak bizim canımızı acıtıyor.” kelamlarını sarf etti.
Ustael, “Bununla ilgili kelam söylemek, bunla ilgili önemli araştırmaları olan Türk Psikiyatri Derneği’miz ve UDEK, Türk Tabipleri Biriği’nin uzmanlık derneklerinden bilgi almak daha gerçek olur. Geldiğimiz noktada tabip göçü, doktorun mesleğinden uzaklaşma isteği çok fazla bunun masaya yatırılıp konuşulması gerekiyor” açıklamasında bulundu.
“HASTA VE DOKTOR KARŞI KARŞIYA GETİRİLİYOR”
Açıklamasının devamında, kamu hastanelerinin kapatılıp kent hastanelerinin açılmasının hem hastayı hem tabibi etkilediğine dikkat çeken Ustael, “Son yıllarda sıhhatte dönüşümden sonra kışkırtılmış sıhhat talebi var. Bu talebin bir öbür nedeni de hastaların da mutsuz olması. Siz uzun mühlet uğraşıp bir randevu alıyorsunuz sonra bu hastaneye ulaşıyorsunuz, bu hasta için de bir eziyet. Size ayrılan müddet 5 dakika. 5 dakikada isminizi ve şikayetinizi söyleyebilirsiniz.” sözlerini kullandı.
“Hekimin sizin geçmişinizi, kullandığınız ilaçları, şikayetlerinizi, şikayetleriniz münasebetiyle daha evvel nereye gittiğinizi, hangi tedaviyi aldığınızı anlaması 5 dakika sürer. Bu 5 dakikaya bunları sığdıracak, muayenenizi yapacak, muayeneden sonra size bir teşhis koyacak, sizin tedavinizi düzenleyecek, bunu anlamanızı sağlayacak. Herkesi tıpkı eğitim seviyesinde düşünmeyin, yaşlı ve eğitim seviyesi daha düşük hastalarımız var. Bunları anlatacak ve hastayı dışarı çıkaracak. Bunları 5 dakikada asla yapamıyoruz.” açıklamasını yapan Ustael, daha sonra doktorların, hasta şiddetine uğramamak için ileri tetkikler istediğini belirtti.
“BU SİSTEMDEN NE HASTA NE DOKTOR MEMNUN”
Ustael, “Hiçbir ülkede olmayacak kadar tomografi ve MR ileri tetkik talepleri var. Zira doktorun hastayı anlaması ve teşhis koyması, olağan ve alt basamaklarda mümkün değil. Hastalar uygun bir sonuca ulaşıp bir türlü tedavi olamıyor. Bugün bir hastaneye giden hasta diğer gün başka hastaneyi tercih ediyor.” sözlerini kullanarak kişi başı hasta muayene sayısının, OECD ülkelerinde olmayacak kadar yüksek olduğunu kaydetti.
Hastaların muayeneden faydalanım seviyesinin çok düşük olduğunu ileten Ustael, “Dolayısıyla hasta ve doktor karşı karşıya getiriliyor, bu da şiddeti doğuruyor. Bu sistemden ne tabip ne de hasta şad. Ülke kaynakları da efektif bir biçimde kullanılmamış oluyor.” telaffuzunda bulundu.
Şehir hastanelerinin kurulmasını en baştan Türk Tabipleri Birliği olarak eleştirdiklerini tabir eden Ustael, bu kurumların bir ‘kar emeli güttüğünü’ vurguladı ve sıhhat sisteminde yaşanan sıkıntılar sonucunda da Yenidoğan Çetesi üzere skandalların yaşandığına dikkat çekerek genç doktorların bu sebeplerden ötürü ülkeyi terk ettiğini kelamlarına ekledi.
